Digitaal Toegankelijk Worden?
Betrek deze stakeholders!
De Rijksoverheid wil dat alle publieke voorzieningen toegankelijk zijn, ook voor mensen met een functiebeperking. Daarom zijn overheden sinds 23 september 2020 wettelijk verplicht om hun websites digitaal toegankelijk te maken en een toegankelijkheidsverklaring op hun domeinen te plaatsen. Sinds 23 juni 2021 geldt deze wettelijke verplichting ook voor je mobiele apps. De hoogste tijd dus om hiermee aan de slag te gaan. Maar waar begin je? Met deze acties en rolverdeling binnen je organisatie verbeter je in no time je nalevingsstatus!
Nalevingsstatussen, wat zijn dat?
Veel overheidswebsites zijn niet of nog niet volledig voor iedereen digitaal toegankelijk. Daarom is sinds 1 juli 2018 het Besluit digitale toegankelijkheid overheid van kracht. Deze zal in 2023 omgezet worden naar wetgeving. Websites en apps van overheidsorganisaties moeten voldoen aan de toegankelijkheidsnorm WCAG 2.1 niveau A + AA. WCAG staat voor Web Content Accessibility Guidelines, een standaard die wereldwijd gebruikt wordt. In het besluit is vastgelegd in hoeverre overheden op dit moment de richtlijnen moeten naleven via een toegankelijkheidsverklaring. Dit wordt ook wel de nalevingsstatus genoemd. Er wordt onderscheid gemaakt tussen deze vijf statussen:
Status A: er is maximaal drie jaar geleden een onderzoek uitgevoerd. Er zijn geen problemen gevonden en de site voldoet geheel.
Status B: er is een onderzoek uitgevoerd, problemen en de gevolgen voor gebruikers zijn benoemd en (herstel)maatregelen zijn gepland.
Status C: er is een eerste stap gezet, bijvoorbeeld een eerste onderzoek ingepland. De mate van toegankelijkheid is nog grotendeels onbekend.
Status D: er zijn nog geen concrete stappen gezet. Wel is een verklaring beschikbaar.
Status E: er is geen enkele informatie over de toegankelijkheid van de site beschikbaar. Deze websites staan nog niet in het register.
Om ingedeeld te worden in status D t/m A moet je een toegankelijkheidsverklaring invullen. Zodra je dat hebt gedaan weet je in ieder geval zeker dat je niet meer status E hebt. Om de verklaring in te vullen is het raadzaam om een toegankelijkheidsonderzoek uit te (laten) voeren en te verwijzen naar het rapport met de uitkomsten, de toegankelijkheidsproblemen én wanneer je organisatie deze opgelost heeft. Overheden zijn sinds 23 september 2020 verplicht om deze verklaring op ieder van hun websites te publiceren. Sinds 23 juni 2021 geldt dit ook voor mobiele apps.
Zit je nog niet op toegankelijksheidsstatus A?
Digitaal toegankelijk worden en blijven is een taak voor je hele organisatie. Het gaat namelijk niet alleen om het goed aanleveren van teksten, afbeeldingen en illustraties, maar ook om techniek. Daarom is het belangrijk dat je alle belanghebbenden op het juiste moment bij je project betrekt. Wie zijn dat en welke taak vervullen zij per status? Bekijk hieronder ons handige overzicht met de betrokkenen die een hoofdrol spelen per nalevingsstatus! Dit overzicht is een schematische weergave van de rollen en functies op de website van Digitoegankelijk.
Deze stakeholders moeten betrokken zijn bij het toegankelijkheidsproces
Open de rol om te zien welke taken zij vervullen op de verschillende nalevingsstatussen.
Bestuurder/manager
Wat is de toegankelijkheidtaak van de bestuurder/manager?
Als bestuurder of manager zorg je voor de randvoorwaarden zodat de benodigde activiteiten kunnen worden uitgevoerd.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Actualiseren verklaring
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
- Eigenaarschap/bestuurlijk mandaat
- Opstellen verklaring
- Iteratie plan van aanpak
Status D
- Plan van aanpak en plannen van audit
- Scope
Projectleider
Wat is jouw rol als projectmanager in digitale toegankelijkheid?
Of een product of dienst bruikbaar is voor mensen met een functiebeperking wordt voor een groot deel in het begin van een project bepaald. Als projectleider speel je daarom een belangrijke rol.
Status B
- Herdefiniëren en prio scope (andere kanalen)
- Audit (in elk geval 3-jaarlijks)
- Reparatie (pdf)
- Verbeterpunten
- Opleiding
- Leveranciers beheer
- Procesoptimalisatie (inclusief compliance management)
Compliance/juridisch
Wat is jouw rol als jurist of compliance manager?
Als jurist of compliance manager ben je ervoor verantwoordelijk dat jouw collega’s goed zijn geïnformeerd over de verplichtingen ten aanzien van digitale toegankelijkheid.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Actualiseren verklaring
- Leveranciers beheer
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
- Opstellen verklaring
Status D
- Scope
- Inventarisatie
Inkoop
Wat is jouw rol als inkoper?
Als inkoper bij een overheidsinstantie moet je op de hoogte zijn van de geldende wet- en regelgeving en verplichte standaarden.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Audit (in elk geval 3-jaarlijks)
- Reparatie (pdf)
- Verbeterpunten
- Leveranciers beheer
- Procesoptimalisatie (incl. compliance management)
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Reparatie (essentiële pdf)
- Opzetten projectteam
- Iteratie plan van aanpak
- Audit
Status D
- Inventarisatie
Documentbeheer
Wat is jouw rol als documentbeheerder?
Ook digitale documenten die je online publiceert moeten toegankelijk zijn voor iedereen, inclusief mensen met een functiebeperking.
Status A
Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Reparatie (pdf)
- Verbeterpunten
- Opleiding
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
Contentredactie
Wat is jouw rol als contentspecialist of redacteur?
Als contentspecialist of redacteur ben je verantwoordelijk voor de toegankelijke content van websites en apps.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Reparatie (pdf)
- Verbeterpunten
- Opleiding
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
Status D
- Scope
- Inventarisatie
Marketingcommunicatie adviseur
Wat is jouw rol als communicatieadviseur?
Als communicatieadviseur speel je een belangrijke rol bij digitale toegankelijkheid.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
Eigenaar huisstijl
Wat is jouw rol als vormgever of eigenaar van de huisstijl?
Als vormgever of eigenaar van de huisstijl ben je er verantwoordelijk voor dat ontwerpen en huisstijl voor websites, documenten en apps toegankelijk zijn voor iedereen.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Reparatie (pdf)
- Verbeterpunten
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
Status D
- Inventarisatie
ICT
Wat is jouw rol als ICT-adviseur?
Als ICT-adviseur zorg je dat er binnen je afdeling voldoende kennis is over toegankelijkheid en de toegankelijkheid van sofware en systemen in jouw organisatie.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Verbeterpunten
- Opleiding
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
- Audit
Status D
- Plan van aanpak en plannen van audit
- Prioritering
- Inventarisatie
Ontwikkelaar/tester
Wat is jouw rol als ontwikkelaar of tester?
Als ontwikkelaar of tester ben je verantwoordelijk voor code, ontwerpen en systemen die geen toegankelijkheidsproblemen opwerpen, maar de toegankelijkheid juist verbeteren.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Verbeterpunten
- Opleiding
- Belegd in organisatie (lijnmanagement)
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
- Opstellen verklaring
HR & opleiding
Wat is jouw rol als HR-adviseur of opleidingsadviseur?
Als HR-adviseur of opleidingsadviseur ben je verantwoordelijk voor vaardigheden en kennis van verschillende medewerkers op het gebied van digitale toegankelijkheid.
Status A
Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Herdefiniëren en prio scope (andere kanalen)
- Opleiding
Status C
- Kennis en opleiding
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
Status D
- Prioritering
Product owner
Wat is jouw rol als product owner?
Of een product of dienst bruikbaar is voor mensen met een functiebeperking wordt voor een groot deel in het begin van een project bepaald. Als projectleider speel je daarom een belangrijke rol.
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Actualiseren verklaring
- Verbeterpunten
Status C
- Awareness sessies
- Opzetten projectteam
- Opstellen verklaring
Externe technische leverancier
Status A
- Plan-Do-Check-Act (incl. 3-jaarlijkse audit en actualiseren verklaring)
Status B
- Verbeterpunten
- Leveranciers beheer
- Procesoptimalisatie (inclusief compliance management)
Status C
- Awareness sessies
- Opstellen verklaring